Хуссар Ирыстоны паддзахады арӕзты историйы ис цалдӕр ахсджиаг датӕйы, уыдонӕй сӕ иу у 1992 азы 29 май - Хӕдбардзинад расидыны акт райсыны бон. Хӕдбардзинад расидджытӕй иу, президенты ӕххӕстбарджын минӕвар, историк Джиоты Мурӕт куыд радзырдта, уымӕ гӕсгӕ паддзахады арӕзты уый уыд тынг ахсджиаг хъуыддаг.
"Нӕ цӕст куы ахӕссӕм, нӕ республикӕ куыд арӕзт цыд, цы уӕззау фӕндагыл рацыд, уӕд дзы 1992 азы 29 май ахсы стыр ахсджиаг бынат" - загъта Джиоты Мурӕт.
Ӕххӕстбарджын минӕвар куыд банысан кодта, уымӕ гӕсгӕ дыууӕ азӕй фылдӕр цы паддзахад арӕзт цыд, уымӕн ӕрцыд арӕзт стыр барадон хатдзӕг уыцы бон.
"Ивгъуыд ӕнусты ӕстайӕм ӕзты дыккаг хайы Советон Цӕдис цадӕггай пырх кӕнын куы райдыдта, уӕд бынтон ирдӕй националистон тыхтӕ разындысты Гуырдзыстоны республикӕйы. Фӕзынд дзы ахӕм тыхтӕ, кӕцытӕ комкоммӕ сидын райдыдтой хӕдбар паддзахад саразынмӕ. Уыцы домӕнтӕ баст уыдысты канд Гуырдзыстоны рахицӕн кӕныныл нӕ, фӕлӕ советон республикӕйы цы ӕндӕр адӕмтӕ цард, уыдон бартӕ халынимӕ", - радзырдта историк.
Джиоты Мурӕт ма ӕрымысыд, уыцы рӕстӕджы Советон Цӕдисы автономон областы статус кӕмӕн уыд, уыдон сӕ бартыл уӕлдӕр кӕй схӕцыдысты, Хуссар Ирыстонӕн та Гуырдзыстоны къухдариуӕгад йӕ бартыл дӕлӕмӕ ӕрхӕцыд регионы онг.
Лӕмбынӕгдӕр хъусут аудиоӕрмӕджы.